در دنیای امروزی صنعت ساخت و ساز پیشرفت فراوانی کرده است. متناسب با همین موضوع می توان این را گفت که یکی از اساسی ترین و مهم ترین وظیفه های دفتر فنی در پروژه های عمرانی، درست کردن جدول های لیستوفر و یا همان جدول های برش و خم آرماتور می باشد.

در حالتی که حجم بتن مصرفی در دیوار برشی و فونداسیون و سقف ها و یا شاخه های آرماتور در فونداسیون را به شکل تک تک محاسبه کنید، زمان زیادی از شما خواهد گرفت. از سوی دیگر محاسبه کردن این عملیات در هنگام اجرا کردن برای تمام سازندگان ضروری و مهم می باشد.

در حالت کلی محاسبه کردن این موردها و استفاده کردن از لیستوفر میلگرد در نقشه ها کمک زیادی می کند تا اجراکننده نقشه درک مناسب و درستی از مقدار مصالح مصرفی داشته باشد.

پس در حقیقت می توان این را گفت که به کارگیری جداول لیستوفر که برای محاسبه کردن وزن آرماتور استفاده می گردد، اهمیت فراوانی در تهیه کردن نقشه ها دارد. در این مقاله قصد داریم به روش تهیه و معرفی لیستوفر آرماتور بپردازیم.

لیستوفر آرماتور چیست؟

لیستوفر، از اصطلاحات مرتبط و رایج با میلگرد و به معنای راهنمای کارگاه برش آرماتورها و آرماتوربندیِ خم می باشد. در حالت دیگر، لیستوفر، جدولی است که برای تامین و برآورد مقدار سازه های فولادی و میلگرد (آرماتور) مصرفی در پروژه تهیه می گردد.

برای نمونه، شما می توانید لیستوفری از آرماتورها در نقشه های اجرایی سازه های بتنی تهیه کنید.

در حقیقت به لیستوفر (listofer) که برای محاسبه میزان میلگرد و تهیه مصالح لازم در پروژه های ساختمانی استفاده می شود Bar Bending Schedule یا به طور مختصر BBC می گویند.

یادگیری کلمات و اصطلاحات مربوط به میلگرد، به شما این کمک را می کند که مرجع های آموزشی انگلیسی را به بهترین نحو متوجه شوید. این امر به شما در مهارت های نقشه خوانی هم کمک زیادی خواهد کرد.

لیستوفر آرماتور هوشمند

همان گونه که قبل از این اشاره کردیم برای محاسبه کردن مقدار مصالح مورد نیاز در یک ساختمان می توانیم از محیط هوشمند سازی و نرم افزاری شده استفاده کنیم تا به این ترتیب از هدر رفتن هزینه مصالح و پرت میلگرد پیشگیری کنیم.

اپ ها و برنامه های هوشمند به ما این موقعیت را می دهند که به شکل اتوماتیک مقدار میلگرد مصرفی در یک بنا را محاسبه کنیم.

از مزایا دیگر این محصول استفاده کردن از نرم افزارها و اپلیکشن های هوشمند که می توان به محاسبه کردن سریع وزن آرماتور کمک کند و استفاده کردن از فرمول های موجود و فضا هوشمندسازی شده، برنامه برای تسریع در سرعت محاسبه کردن و تهیه کردن لیستوفرهای کارگاهی و امکان مشاهده کردن انواع خم میلگرد و در آخر سرعت بخشیدن در روند انجام دادن متره و برآورد سازه های بتنی اشاره کرد.

جدول اصطلاحات میلگرد

استفاده کردن از لغت نامه میلگرد در زبان انگلیسی به شما این کمک را می کند تا اصطلاحات و کلمات مرتبط به میلگرد را فرا بگیرید. آشنا شدن با لغات میلگرد می تواند به شما در مهارت های نقشه خوانی هم کمک کند.

در جدول لیستوفر پایین نمونه هایی از جدول لیستوفر آرماتورهای فونداسیون می باشد، در قسمت بعد این بخش توضیحات بیشتری راجب این محصول، گفته شده است پس با ما همراه باشید:

• اصطلاح :لغت؛
• bar :میلگرد؛
• deformed bar :میلگرد اجدار؛
• dowel bar :میلگرد اتصال؛
• Starter bar :میلگرد انتظار؛
• Bent-up bar :میلگرد با خم رو به بالا؛
• High-bond bar :میلگرد با پیوستگی بالا؛
• Stem bar :میلگرد بدنه؛
• Bonding bar/splice bar :میلگرد پیوند؛
• Distribution bar :میلگرد تقسیم؛
• Tie bar :میلگرد تنگ؛
• Web bar :میلگرد جان؛
• Temperature reinforcement :میلگرد حرارتی؛
• Bent bar :میلگرد خم؛
• Bar bender :میلگرد خم کن؛
• Uncartail bar :میلگرد سراسری؛
• Longitudinal bar :میلگرد طولی؛
• Hooked bar :میلگرد قلابدار؛
• Straight bar :میلگرد مستقیم؛
• Reinforcement :آرماتور؛
• Shear reinforcement :آرماتور برشی؛
• Lateral reinforcement :آرماتور جانبی؛
• Skin reinforcement :آرماتور جلدی؛
• Shrinkage reinforcement :آرماتور جمع شدگی؛
• Flexural reinforcement :آرماتور خمشی؛
• Transverse reinforcement :آرماتور عرضی؛
• Secondary reinforcement :آرماتور فرعی؛
• Compression reinforcement :آرماتور فشاری؛
• Vertical reinforcement :آرماتور قائم؛
• Tension reinforcement :آرماتور کششی؛
• Auxiliary reinforcement :آرماتور کمکی؛
• Crack-control reinforcement :آرماتور کنترل ترک؛
• Spiral reinforcement :آرماتور مارپیچ؛
• Balanced reinforcement :آرماتور متعادل؛
• Continues reinforcement :آرماتور یکسره؛
• stirrup :خاموت؛
• Projecting reinforcement :آرماتور بیرون زده؛
• Welded-wire reinforcement :آرماتور با شبکه سیمس جوش شده؛
• Unbonded reinforcement :آرماتور بدون پیوستگی؛
• Link reinforcement :آرماتور دوخت.

نکات مهم در مورد لیستوفر میلگرد (آرماتور)

در حالت کلی در هنگام برگزاری یک مناقصه، مشاور لیستوفر میلگردها را تهیه می کنند و در نقشه ها قرار می دهند. این موضوع موجب می شود که پیمانکار در زمان پیشنهاد، دیدی جامع تر و کلی تری نسبت به حجم آرماتورهای مصرفی در هر قسمت پیدا کند.

موضوع لیستوفر فقط به پیشنهاد هزینه ختم نمی شود و امر اساسی تر و مهم تر این می باشد که هنگامی که پیمانکار شروع به کار کردن می کند احتیاج است که در هر قسمت از کار میلگردهای لازم را تهیه کند.

می توان این را گفت که در اصل لیستوفر کمک فراوان و بزرگی به مترور می کند و سرعت کار محاسبه کردن را بالا می برد. در اصل لیستوفر می تواند یک راهنما مناسب و کاملی برای آرماتوربندی جهت خم و برش آرماتورها باشد.

همچنین، لیستوفر می تواند تا مقدار فراوانی از هدر رفتن و پرت آرماتورها پیشگیری کند.

آرماتوربندی فونداسیون

فکر کنید که می خواهید آرماتوربندی فونداسیون را انجام بدهید. آرماتورها درست شده اندو یک آرماتوربند نیت دارد که آرماتوربندی فونداسیون را بدون هیچ لیستوفری انجام دهد.
در حالتی که نقشه به فرد آرماتوربندی داده شود و او برش آرماتورها را شروع کند، به علت عدم دیدن کامل نسبت به حجم آرماتورهای فونداسیون از ناحیه ای از نقشه این برش ها را شروع می کند. این کار موجب زیاد شدن پرت می شود.

البته لازم است که پیش از شروع کردن به کار لیستوفر درست شده باشد تا تعیین شود که در هر بخش چه مقدار آرماتور با چه سایز و چه طول و چه میزان خم آرماتور لازم می باشد.

این موضوع موجب می شود که آرماتوربند متوجه این شود که چه هنگامی برش آرماتور را شروع کند و از باقی مانده برش در چه مکان هایی باید استفاده کرد.

البته حتما لازم است که یک نظارت دقیق و درست بر کار آرماتوربند در زمان استفاده کردن از لیستوفر وجود داشته باشد تا به این ترتیب مقدار خطا به حداقل برسد.

در صورت نبودن لیستوفر در نقشه ها تکلیف چیست؟

همیشه باید به این نکته توجه کنید که در حالتی که لیستوفر در نقشه ها وجود نداشت، لازم می باشد که آن به واسطه دفتر فنی درست و تهیه شود.

بهتر است که به این نکته توجه کنید که در زمان استفاده کردن از لیستوفر موجود در نقشه ها، نمی توان به شکل قطعی و کامل به لیستوفرهای نقشه اعتماد کنید.

به همین علت، لازم می باشد که در زمان خریدن آرماتور، لیستوفر به واسطه دفتر فنی کنترل گردد و اگر نیاز به اصلاح باشد، اصلاح گردد و یا از اول به واسطه مهندس مترور یا دفتر فنی پیش از استارت کار تهیه گردد.

موارد تشکیل دهنده جدول لیستوفر میلگرد

در این قسمت یک جدول لیستوفر را خواهید دید که به ترتیب به توضیح دادن همه ستون های آن می پردازد.

• در قسمت ستون اول جدول لیستوفر (pos) موقعیت هر یک از میلگردها شماره ‌گذاری می شود و این موقعیت می‌ تواند در جزئیات آدرس‌ دهی یا در پلان شود؛
• در قسمت ستون دوم جدول لیستوفر (Ø) سایز یا فی میلگرد تعیین می ‌شود؛
• در قسمت ستون سوم جدول لیستوفر (Shape) شکل آرماتورها از نظر وضعیت خم (دو سر خم، بدون خم، یک سر خم، اوتکا و غیره) رسم می ‌شود. البته لازم است این را گفت که در این قسمت ابعاد و طول خم‌ ها باید روی هر بخش نوشته شود؛
• در قسمت ستون چهارم جدول لیستوفر (Length) طول آرماتورها نوشته می ‌شود که این طول ها از جمع کردن جزئیات طول‌ های نوشته ‌شده در ستون سوم جدول به دست می آید؛
• در قسمت ستون پنجم جدول لیستوفر (Number) مقدار مد نظر آرماتور نوشته می ‌شود؛
• در قسمت ستون ششم و آخر جدول لیستوفر (Weight) وزن میلگرد درج می شود که از حاصل‌ ضرب وزن واحد طول میلگرد تعیین ‌شده ضربدر طول میلگرد (در ستون چهارم) ضربدر مقدار میلگرد ( در ستون پنجم) همان ردیف حاصل می گردد؛
• بهتر است به این نکته توجه کنید که وزن واحد طول میلگردها را می توان از جدول اشتال به دست آورد و یا از فرمول پایین برای محاسبه کردن آن استفاده کرد. وزن واحد طول میلگرد (کیلوگرم) (وزن مخصوص میلگرد) = ۱۶۲ / (قطر میلگرد * قطر میلگرد)

نحوه محاسبه میلگرد ساختمان

برای اینکه بتوانیم مقدار میلگرد مد نظر یک ساختمان را حساب کنیم، اول لازم است که مقدار مساحت و طبقات ساختمان را حساب کرد.

در حالت استاندارد، به ازای هر متر مربع میان ۶۰ الی ۶۷ کیلوگرم میلگرد لازم می باشد. با داشتن این مقدار، به سادگی می توان سطوح مقطع آپارتمان را نسبت به تعداد طبقه های آن حساب کرد و رقمی که به دست آمده است.

را در ۶۰ تا ۶۷ ضرب کرد. همچنین، همه ساختمان ها به جز نما ظاهری و طبقات دارای یک فونداسیون (پی) هم می باشند که در زیر ساختمان وجود دارند و بار کلی ساختمان را بر دوش می کشد.

البته برای محاسبه کردن میلگرد آجدار مد نظر برای فونداسیون اول باید سه مقطع تقویتی و طولی، عرضی آن را برآورد کنید.

• محاسبه کردن وزن میلگرد فونداسیون

برای محاسبه کردن سطوح مقطع به ترتیب می توانید از فرمول های پایین استفاده کرد و عددهای به دست آمده را با همدیگر جمع کنید.

طول میلگرد × (تعداد + وزن واحد طول میلگرد) = میلگردهای تقویتی در فونداسیون
(طول کاور × ۲) – (طول خم × ۲) + طول مقطع = طول میلگرد طولی
(طول کاور × ۲) – (طول خم × ۲) + عرض مقطع = طول میلگرد عرضی

• محاسبه کردن تقریبی میلگرد مد نظر برای سقف ها و ستون ها

در حالت کلی در ساختمان های اسکلت بتنی برای هر کدام از ستون ها ۱۲ الی ۱۸ کیلوگرم میلگرد لازم است. البته برای محاسبه کردن میلگرد مد نظر سقف نیاز است تا نوع سقف را حتما بدانیم:

1. میلگرد مد نظر برای سقف کامپوزیت: ۸ الی ۱۲ کیلوگرم
2. میلگرد مد نظر برای سقف دال بتنی توپر: ۱۰ الی ۱۶ کیلوگرم
3. میلگرد مد نظر برای سقف تیرچه بلوک: ۵ الی ۷ کیلوگرم

• محاسبه کردن تقریبی میلگرد مد نظر برای اسکلت ساختمان

برای محاسبه کردن میلگرد مد نظر برای اسکلت، اول باید نوع اسکلت ساختمان را حتما بدانیم. به علت این که برای هر نوع اسکلت یک میزان مشخص میلگرد تعریف شده است.

1. میلگرد مد نظر برای اسکلت بتنی با دیوار برشی و قاب خمشی: ۳۵ الی ۴۵ کیلوگرم
2. میلگرد مورد نیاز برای اسکلت بتنی: ۴۰ الی ۵۵ کیلوگرم میلگرد مورد نیاز برای اسکلت فولادی با مهاربند: ۴۵ الی ۶۵ کیلوگرم
3. میلگرد مورد نیاز برای اسکلت فولادی با قاب خمشی: ۶۵ الی ۹۰

• محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه

فرقی ندارد که ساختمان شما چند طبقه باشد، به این علت که با داشتن مقادیر بالا به سادگی می توانید آن ها را در فرمول پایین قرار بدهید و میلگرد مد نظر برای هر ساختمان با هر مقدار طبقه ای را حساب کنید:

Wt={(W1 + W2)} * A + W3

• W1: وزن کل میلگرد در اسکلت
• W2: وزن کل میلگرد در سقف
• W3: وزن کل میلگرد در فونداسیون
• Wt:وزن کل میلگرد ساختمان

سوالات متداول لیستوفر آرماتور و نحوه تهیه آن

۱- لیستوفر آرماتور چیست؟

لیستوفر یک راهنمای کارگاه آرماتوربندی برش و خم آرماتورها می باشد. در واقع به بیان راحت تر با تهیه کردن لیستوفر می توانیم به نصب و تهیه آرماتورها سرعت ببخشیم.

۲- با استفاده از چه نرم افزارهایی می توان یک لیستوفر آرماتور تهیه کرد؟

با استفاده کردن از ابزار های مترور پلاس در نرم افزار اتوکد و اکسل می توان یک لیستوفر تهیه کرد.

۳- دلایل استفاده از لیستوفر چیست؟

یکی از اساسی ترین وظیفه های دفتر فنی در پروژه های عمرانی، تهیه کردن جدول های لیستوفر یا همان جداول برش و خم آرماتور می باشد.

اگر قرار باشد همه المان های فلزی را در اسکلت ساختمان، دیوار برشی و سقف ها و حجم بتن مصرفی در فونداسیون و یا شاخه های آرماتور در فونداسیون را تک تک حساب کنید،یک کار خیلی زمان بر خواهد بود.

از سوی دیگر محاسبه کردن آن ها برای تمام سازندگان در هنگام اجرا مهم و ضروری می باشد. محاسبه کردن این موردها در نقشه ها کمک می کند تا مجری علاوه بر مشاهده کردن نقشه، درک درستی از مقدار مصالح مورد استفاده داشته باشد.

برای این منظور، استفاده کردن از جداول لیستوفر در تهیه کردن نقشه ها ضروری و مهم می باشد. این جدول ها برای محاسبه کردن وزن آرماتور در صورت وضعیت و کمک کردن به خم و قطع آرماتور در کارگاه، کاربرد زیادی دارند.

در مناقصه ها، لیستوفر میلگردها تهیه می شوند و در نقشه ها قرار داده می شود تا پیمانکار زمان پیشنهاد، در زمینه حجم آرماتورهای مصرفی در هر قسمت، دیدگاه کامل تر و دقیق تر داشته باشد.

به علت اینکه پیمانکار زمان شروع کار، باید در هر قسمت از پروژه، میلگردهای مورد نیاز را تهیه کند.